Organizazje pozarządowe

Statut organizacji pozarządowej

Statut organizacji pozarządowej to określenie działalności i celów wybranej formy prawnej należącej do tzw. trzeciego sektora. Od niego zależy funkcjonowanie stowarzyszenia czy fundacji. Statut ustanawia fundator bądź inna wskazana osoba (w przypadku fundacji) albo członkowie założyciele stowarzyszenia. Tworzy się go jeszcze przed wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego. Każdy statut tworzy się indywidualnie, więc dwa takie same tego rodzaju dokumenty nie mają prawa istnieć.

Statut, czyli najważniejszy wewnętrzny dokument fundacji stanowi pisemnie potwierdzoną informację o zasadach działania danej organizacji pozarządowej. To on wyznacza granice działalności fundacji. Każda jej aktywność powinna być z nią zgodna i nie może zaprzeczać statutowi.

Statut powinien zawierać i określać:

• nazwę,
• cele,
• siedzibę,
• majątek,
• skład i organizację zarządu,
• formy i zakres działalności,
• zasady,
• obowiązki i uprawnienia organu lub członków organu,
• sposób ich powoływania, a także reprezentowania fundacji oraz zaciągania zobowiązań majątkowych.

Fundacja działa, opierając się o postanowienia statutu oraz zapisy ustawy o fundacjach. Zawarte w nich informacje są najważniejsze dla tej organizacji pozarządowej. Statut to także baza danych dla m.in. potencjalnych sponsorów. Do zadań fundatora należy napisanie statutu, a potem uchwalenie go. Dzieje się to jeszcze przed złożeniem wniosku o zarejestrowanie fundacji w Krajowym Rejestrze Sądowym, gdyż dokument ten stanowi jeden z załączników.

Statut musi być zgodny z aktem fundacyjnym oraz obowiązującym prawem. Zostaje on uprawomocniony od momentu zatwierdzenia go przez sąd.

Podobnie jak w przypadku fundacji statut stowarzyszenia stanowi jego „konstytucję” określającą zasady jego działania i zawierającą najważniejsze informacje o nim. Wszelka aktywność tej organizacji pozarządowej musi być z nim zgodna i nie może mu zaprzeczać. Stanowi on również źródło wiedzy na temat danego stowarzyszenia dla potencjalnych sponsorów bądź grantdawców.

Według art. 10 ustawy prawo o stowarzyszeniach statut stowarzyszenia musi zawierać i określać:

• nazwę,
• siedzibę,
• teren działania,
• członków i władze,
• cele i sposoby ich realizacji,
• prawa i obowiązki,
• członkostwo,
• zobowiązania majątkowe,
• sposób reprezentacji oraz uzyskiwania środków,
• składki członkowskie,
• zmiany statutu,
• ważność uchwał,
• sposób rozwiązania stowarzyszenia.

Najpierw członkowie założyciele stowarzyszenia formułują statut ich organizacji pozarządowej, a następnie za zwołanym przez nich zebraniu założycielskim uchwalają go. Tak jak w przypadku fundacji należy to zrobić przed złożeniem wniosku o rejestrację stowarzyszenia do KRS, ponieważ jest on jednym z dołączanych do tego wniosku załączników. Obowiązuje on od momentu zatwierdzenia go przez sąd.